کمیته نظارت، پایش و ارزشیابی برنامه ارزیابی ناباروری:

بر اساس ماده 41 و 42 و 43 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت (سال 1400)، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این مسئولیت را دارد که تسهیلات لازم به منظور ارایه خدمات پیشگیری و تشخیص بهنگام و درمان ناباروری را در قالب نظام شبکه در دسترس همگان قرار دهد. در بند 16 سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه (سال 1401) نیز به «افزایش نرخ باروری و موالید به حداقل 2.5 طی پنج سال با حمایت همه جانبه از فرزندآوری و رفع موانع و ایجاد مشوق‌های مؤثر و اصلاح فرهنگی» تاکید شده است. سیاست‌های صحیح بهداشتی می‌توانند از ناباروری پیشگیری کنند و در نتیجه نیاز به درمان‌های پرهزینه و کم دسترس را کاهش دهند. سطح بندی خدمات ناباروری می تواند به دسترسی عادلانه به خدمات ناباروری و در عین حال به حداقل رساندن هزینه ها و جلوگیری از تعارض منافع در نظام سلامت کمک کند. در همین راستا و به منظور نظارت بر کلیه مراحل اجرای برنامه ناباروری، کمیته هایی به شرح ذیل در سطح ستاد وزارتخانه و دانشگاه تشکیل می شود:

کمیته های پایش و نظارت بر اجرای ماده 42 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت:

- کمیته پایش و نظارت کشوری

- کمیته پایش و نظارت دانشگاهی

کمیته پایش و نظارت کشوری:

این کمیته در سطح وزارت بهداشت و با مسئولیت معاونت درمان و بهداشت وزیر تشکیل می شود. اعضای این کمیته مشتمل بر: (1) معاونت بهداشت، (2) مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس، (3) معاونت حقوقی و امور مجلس، (4) شورای عالی بیمه سلامت، (5) دفتر طب ایرانی و مکمل، (6) معاونت توسعه مدیریت و منابع، (7) سازمان غذا و دارو، (8) دفتر بازرسی و ارزیابی عملکرد و رسیدگی به شکایات، (9) مرکز آمار و فناوری اطلاعات (مافا)، (10) مدیر کل اداره نظارت بر درمان و اعتباربخشی (11) رییس اداره ناباروری می باشد.

کمیته پایش و نظارت دانشگاهی:

پایش ارائه خدمات ناباروری بر مبنای این دستورالعمل و راهنمای بالینی در سطح یک نظام سلامت به عهده معاونت بهداشت دانشگاه و در سطح دو و سه نظام سلامت به عهده معاونت درمان دانشگاه می باشد. تمامی مراکز درمان ناباروری سطح دو و سه ضرورت دارد حداقل یه صورت شش ماهه توسط معاونت درمان دانشگاه پایش شوند. به منظور حسن انجام پایش، کمیته ای در سطح دانشگاه/ دانشکده های علوم پزشکی سراسر کشور و به ریاست رئیس دانشگاه و دبیری معاونت درمان تشکیل می شود. اعضای این کمیته مشتمل بر: (1) معاونت بهداشت، (2) نماینده گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس، (3) معاونت توسعه مدیریت و منابع، (4) نماینده دفتر طب ایرانی، (5) نماینده بیمه سلامت استان، (6) نماینده مرکز فناوری اطلاعات، (7) نماینده دفتر بازرسی، (7) مدیر نظارت بر درمان و اعتباربخشی دانشگاه می باشد. جلسات این کمیته حداقل به صورت شش ماهه تشکیل می شود. 

شرح وظایف کمیته های پایش و نظارت:

شرح وظایف کمیته کشوری:

- تدوین سیاست های کلی پایش و نظارت بر برنامه ناباروری

- برنامه ریزی برای توانمندسازی اعضای کمیته های پایش و نظارت دانشگاهی

- نظارت بر عملکرد دانشگاه ها در خصوص پایش و نظارت برنامه

- تعیین شاخص های ارزیابی عملکرد ارائه دهندگان خدمت

- رصد مداوم شاخص های برنامه قبل و بعد از استقرار برنامه ناباروری

- تهیه و ارایه گزارش برای نهادهای نظارتی

- رتبه بندی دانشگاه ها از نظر حسن اجرای دستورالعمل و راهنمای بالینی ماده 42

شرح وظایف کمیته های دانشگاهی:

- تشکیل منظم جلسات کمیته

- نظارت بر اجرای فرآیندهای اجرایی نظیر نوبت دهی، هدایت بیمار، ارایه خدمات، ارایه پسخوراند

- نظارت بر عملکرد ارائه دهندگان خدمت

- تحلیل داده های مرتبط و ارایه بازخورد عملکرد به مسئولین مراکز بهداشتی درمانی و خود ارائه دهندگان خدمت

- ارائه گزارش تحلیلی و شاخص های برنامه به ستاد وزارت با امضای ریاست دانشگاه حداقل هر شش ماه

- بررسی شکایات ارائه دهندگان و گیرندگان خدمت و موانع اجرایی برنامه

- طراحی مداخلات لازم جهت رفع نواقص و پیگیری رفع چالش

- تشویق ارائه دهندگان خدمت با عملکرد خوب و برخورد با موارد تخلف از اجرای دستورالعمل

- نظارت بر طرح های پژوهشی مرتبط در حوزه ناباروری

انجام نظارت و پایش در زمینه موارد زیر الزامی است: 

 - بررسی، نظارت، پایش و ارزیابی فرایند ارائه خدمات مبتنی بر این دستورالعمل و راهنمای بالینی و ثبت اطلاعات در سامانه های مرتبط

  - کیفیت و کمیت خدمات و رعایت استانداردهای ابلاغی در مراکز تابعه

  - رضایت مندی گیرندگان و ارائه دهندگان خدمات

  - تکریم زوجین نابارور

  - هزینه های دریافتی از بیماران

 -  آموزش و توانمند سازی ارایه دهندگان خدمات

 - عملکرد ارائه دهندگان خدمات و نحوه اجرای فرآیندها نظیر رعایت نظام ارجاع، هدایت بیمار، ارایه خدمات، ارایه پسخوراند داده های ثبت شده و ارایه بازخورد عملکرد به مسئولین مراکز و خود ارائه دهندگان خدمت

 - بررسی شکایات ارائه دهندگان و گیرندگان خدمت

تبصره 1: ریاست دانشگاه مکلف است هر شش ماه گزارش تحلیلی از نتایج پایش و ثبت اطلاعات خدمات ناباروری و شاخص های مربوطه را به معاونت درمان و بهداشت وزارت منعکس نماید.

تبصره 2: گزارش پایش عملکرد و شاخص ها، مبنای اعتباربخشی و پرداخت به دانشگاه ها/ دانشکده ها و مراکز سطح دو و سه ناباروری خواهد بود.

تبصره 3: عدم رعایت مفاد این دستورالعمل و ضوابط و مقررات موجود اعم از تخلفات انتظامی و اداری واجد عمل مجرمانه بوده و منجر به اعمال مجازات های پیش بینی شده در ماده 71 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت خواهد شد.